Toppers van de EOES!

Op 25 en 26 januari vond de nationale eindronde van de European Olympiad of Experimental Science (EOES) plaats aan HAN University of Applied Sciences in Nijmegen. Deze olympiade vindt jaarlijks plaats en is bedoeld om leerlingen van de havo en het vwo te enthousiasmeren voor science & technologie. De leerlingenteams voeren tijdens deze wedstrijd wetenschappelijk onderzoek uit op het gebied van natuurkunde, scheikunde en biologie in laboratoria van universiteiten en hogescholen. De winnaars van de nationale eindronde van de editie 2023/2024 zijn:

• Jochem Kistemaker (Stedelijk Gymnasium, Schiedam)
• Robert Stepanyan (Trevianum, Sittard)
• Kjeld Zwitserloot (Gymnasium Beekvliet, Sint-Michielsgestel)

De tweede plaats was voor het team dat bestaat uit:

• Imre Bekkering (Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen)
• Ralph de Boer (Lorentz Casimir Lyceum, Eindhoven)
• Matthijs de Ruiter (Stedelijk Gymnasium, Nijmegen)

De derde prijs (en de NL Talentenfonds prijs) werd gewonnen door het team van het Leidsche Rijn College (Utrecht), bestaande uit:

• Avi Chopra
• Meike Muntendam
• Frédérique Scheffrahn

Van harte gefeliciteerd met deze mooie prestatie!

Nederland internationaal vertegenwoordigen
De twee winnende teams vertegenwoordigen Nederland op de EOES-2024 die van 7 t/m 14 april gehouden wordt in Luxemburg en waaraan vrijwel alle EU-landen deelnemen. Het team dat op de derde plaats is geëindigd is het reserveteam en mag dankzij de NL Talenten Fonds prijs ook meedoen aan het trainingsprogramma voor EOES-2024.

C3-directeur nieuwe landelijke coördinator van de EOES 
Nieuw in de editie van dit jaar is de betrokkenheid van C3. Directeur Jeroen Sijbers zal de rol van landelijk coördinator op zich nemen. Sijbers: “Als C3 organiseren we activiteiten die jongeren motiveren over hun studiekeuze na te denken. Het effect van EOES op motivatie is enorm. Het laat leerlingen uitblinken en geeft hen een realistische ervaring met het doen van onderzoek”.

Onderzoek en experimenten tijdens EOES 2023/2024
De EOES is bedoeld voor leerlingen van de havo en het vwo. Deelnemers van de EOES zijn bij de start van de wedstrijd 16 jaar of jonger en een team wordt gevormd door drie personen. Naast kennis en praktische vaardigheden zijn plannen, samenwerken en verdelen van taken belangrijke aspecten bij deze wedstrijd.

Het onderzoek dat de leerlingen hebben uitgevoerd is een goed voorbeeld van toegepast onderzoek waarin verschillende disciplines samenkomen. Iedereen kent E-nummers van de verpakking van levensmiddelen. De leerlingen onderzochten tijdens deze tweedaagse E210 ofwel benzoëzuur, een in de natuur voorkomende witte, kristallijne vaste stof. Benzoëzuur dient met name als conserveermiddel en wordt veel gebruikt in o.a. jam, mayonaise en frisdranken. De leerlingen starten met de chemische synthese van benzoëzuur door middel van een refluxreactie.

Na filtratie en drogen van het eindproduct werd de opbrengst bepaald. De zuiverheid van het zelfgemaakte benzoëzuur werd spectrofotometrisch gemeten en gecontroleerd met dunnelaagchromatografie. Op de tweede dag bedachten de leerlingen een methode om de remmende werking van het zelf gesynthetiseerde benzoëzuur te bepalen. Daarna werd de remming van de bacteriegroei verder onderzocht met de Kirby-Bauer-methode, ook wel bekend als de schijfdiffusietest. Deze methode wordt ook vaak gebruikt om de gevoeligheid voor antibiotica te testen.

Wat zeggen leerlingen zelf over de EOES?
Roos Somers: “Vandaag hebben we eindelijk kunnen inzien wat deze vakken (biologie, natuurkunde en scheikunde) voor ons betekenen; theorie en praktijk zijn nu eindelijk samengebracht.”

Jente Borst: “Wat zo leuk is aan de EOES, is dat het praktische opdrachten zijn. Hierdoor leer je heel veel. Je maakt opdrachten over onderwerpen die je nog niet zo goed kent, maar samen kom je uiteindelijk een heel eind.”

Felicia Jayawardhana: “Meedoen aan het EOES zal je erg wisselende gevoelens geven. Op het ene moment voel je je een genie, het andere moment ga je heel erg aan jezelf en je kennis twijfelen.”

Partners en sponsoren
De EOES is een initiatief van SLO, Radboud Universiteit en Rijksuniversiteit Groningen. Het evenement wordt mede georganiseerd door C3 en ondersteund door Wageningen Universiteit, het ministerie van OCW, de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON) en het NL Talenten Fonds.

De regionale voorrondes worden gehouden aan de Radboud Universiteit, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, Universiteit Maastricht, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen Universiteit, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Fontys Hogeschool in Eindhoven. De tien beste teams van de voorronde mochten deelnemen aan de eindronde. Die vond deze editie plaats aan de HAN-University of Applied Sciences in Nijmegen.

Uitgeverij Malmberg, Noordhoff Uitgevers, KNCV (Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging), Techni Science en Wetenschap in Beeld stellen prijzen beschikbaar.