In deze les onderzoeken leerlingen het ijzergehalte in grondwater. Hiervoor zijn twee verschillende practica ontwikkeld, die afzonderlijk of in combinatie kunnen worden uitgevoerd.

In het eerste practicum maken leerlingen gebruik van een UV-VIS-spectrometer. Ze bereiden oplossingen met bekende ijzerconcentraties om een ijklijn op te stellen. Vervolgens meten ze de absorptie van hun grondwatermonster en bepalen ze de concentratie door deze met de ijklijn te vergelijken.

Het tweede practicum is een visuele variant, waarbij geen spectrometer nodig is. Leerlingen maken een reeks reageerbuisjes met oplopende, bekende ijzerconcentraties en vergelijken het monster visueel met deze referentiereeks om een schatting van de concentratie te maken.

Beide practica zijn los van elkaar in te zetten, maar kunnen ook gecombineerd worden. Door de resultaten te vergelijken, kunnen leerlingen reflecteren op de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van beide methoden.

Overzicht experiment

Niveau/jaarlaag 5 havo, 4 vwo
Tijd 50-100 minuten
Aantal lessen 1-2 lessen
Groepsvorming Tweetallen
Type practicum Vaardighedenpracticum
EOES Voorronde 24-25
Eindproduct Formatieve vragen
Leerdoelen
  • De leerling kan een ijklijn opstellen van de extinctie en het gehalte.
  • De leerling kan nauwkeurig pipetteren
  • De leerling kan nauwkeurig oplossingen maken van bepaalde gehaltes
  • De leerling kan rekenen met gehaltes.
Vooraf klaar zetten
Per groepje van twee leerlingen:

  • 1 spuitfles met demiwater
  • Spectrofotometer*
  • 9 plastic cuvetten *
  • 1 watervaste stift
  • 1 buizenrek
  • 15 glazen pasteurpipetten
  • 9 (met dopjes) afsluitbare (centrifuge)buizen (van 15 mL) met schaalverdeling
  • 3 plastic pasteurpipetten van 1 mL met schaalverdeling
  • 3 plastic pasteurpipetten van 3 mL met schaalverdeling
  • 1 pipetteerballonnetje
  • 2 vellen millimeterpapier
  •  Afvalvat

*Alleen voor de versie met spectrometer.
Chemicaliën

  •  30 mL aangezuurde standaard-ijzeroplossing: 8,0 mg Fe3+∙L-1
  •  10 mL kaliumthiocyanaatoplossing: 2 M KSCN
  •  Druppelflesje waterstofperoxide-oplossing: 3% H2O2 in water
  •  2 mL zoutzuur: 1 M HCl oplossing
  •  5 mL grondwater

Geïnteresseerd in dit experiment? Download dan het volledige lesmateriaal voor handige uitleg en kant-en-klare werkbladen om direct in de klas te gebruiken.

Meer

Vak: Scheikunde
Niveau: Havo, vwo
Tijd: 100 minuten
Thema's: Chemische analyse
 

Om deze materialen te kunnen downloaden moet je een docent of TOA zijn en een docentenaccount hebben of aanmaken.

Inloggen

 
Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van ons actuele aanbod aan gratis lesmaterialen en activiteiten.

Aanmelden